Cmentarz wojenny nr 310 Leszczyna.
1. Położenie.
Powiat bocheński, gmina Trzciana, miejscowość Leszczyna. Cmentarz znajduje się poniżej cmentarza kościelnego w Leszczynie, po prawej stronie drogi wojewódzkiej nr 966 w kierunku Łapanowa i powiatowej drogi do Królówki po jej prawej stronie. Nekropolia znajduje się na skraju małego kompleksu leśnego. Generalnie nie prowadzi do niego żadna wyznaczona droga, czy ścieżka.
2. Projektował Franz Stark.
3. Ogrodzenie.
Ogrodzenie tego monumentalnego cmentarza to kamienny mur z ciosanych piaskowców zakończony betonowym daszkiem. Ogrodzenie w układzie schodkowym ze względu na spadek terenu. Kształt-rzut poziomy cmentarza jest zdecydowanie odmienny od innych nekropolii. Przypomina krzyż, O. Duda określił go jako „treflowy”, R. Frodyma jako „trójlistny”. W cmentarzu można wydzielić 3 części: pierwsza to obszar od bramy do ramion krzyża (trefla), drugi to kaplica z ramionami krzyża; trzeci to półkole od strony wschodniej poniżej kamiennego muru.
4. Wejście.
Do cmentarza prowadzi monumentalna brama do której dochodzi się dziką alejką na skraju lasu. Brama jest wykonana z regularnych bloków kamiennych. Prześwit sklepiony koszowym łukiem z charakterystycznym wypukłym zwornikiem. Po bokach na wysokości łuku brama posiada dwa okrągłe wypukłe kamienne zdobienia. Góra bramy w układzie schodkowym z zamontowanym małym krzyżem metalowym z glorią. Wrota masywne, dwudzielne z prętów żelaznych. Wejście umieszczono w osi elementu centralnego, który stanowi kaplica (o czym poniżej). Podczas podchodzenia i wchodzenia na cmentarz powstaje bardzo ciekawa perspektywa na osi brama-kaplica.
5. Nagrobki. Krzyże. Mogiły.
Układ architektury nagrobnej uporządkowany i symetryczny z wyjątkiem części północnej Żołnierzy pochowano w 123 grobach zbiorowych i 6 pojedynczych. Łącznie: 117 żołnierzy armii austro-węgierskiej, 143 niemieckich, 600 rosyjskich. Jest to drugi co do wielkości cmentarz w Okręgu IX Bochnia. Łącznie pochowano na nim 860 żołnierzy. Żołnierze zginęli w walkach w listopadzie i grudniu 1914 głównie podczas okrutnych walk jakie toczono na bliskich odległościach na tzw. bocheńskim odcinku operacji limanowsko-łapanowskiej. Nagrobki charakterystyczne dla okręgu IX Bochnia, betonowe z trójkątnym daszkiem oraz z żeliwnymi tablicami nagrobnymi z nazwiskami poległych żołnierzy. Jedna płyta nagrobna leżąca. Krzyże pojedyncze jedno i dwuramienne wykonane w zdecydowanej większości z kutych prętów żelaznych (pojedyncze krzyże wykonane z płaskownika). W części pierwszej cmentarza od bramy do połowy odległości od ramion krzyża brak nagrobków. Podobnie w części południowej ramienia krzyża oraz w części wschodniej w półkolu. O. Duda w „Studia i materiały Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej opisuje ten cmentarz, na stronie 337 napisał „w części południowej duży, drewniany krzyż dwuramienny z belek, nakryty dwuspadowym daszkiem przedłużony do nasady drzewca” – obecnie nie stwierdzono tego elementu architektonicznego.
6. Element centralny.
Element centralny stanowi mała kaplica z bloków kamiennych do której prowadzi od bramy szeroka alejka. Rzut kaplicy stanowi koło z dobudowanymi od strony wschodniej i zachodniej prostokątnymi przybudówkami, które posiadają wejścia, otwory okienne od północy i południa. W przybudówce wschodniej ławka. Od przybudówki zachodniej prowadzi główne wejście do części okrągłej kaplicy. Część okrągła kaplicy posiada strop ze stylizowaną gwiazdą i bardzo stromy dach kryty gontem. Na jego szczycie krzyż w glorii, podobny do znajdującego się na bramie. Fragmenty prostokątne pokryte dachem dostosowanym do ich kształtu również kryte gontem. Wnętrze kaplicy z ciosanych bloków kamiennych, z dwoma oknami z kratami (z południa i północy), posadzka kamienna. Wewnątrz znajdują się dwa uszkodzone ażurowe krzyże żeliwne (stan na 2018r.). Od strony północnej kaplicy kamienna inskrypcja o treści: BEWAHRT DIE TUGENDEN, DIE KRIEGES NOT SO LEUCHTEND HAT ERWECKT, JHR LEBENDEN – UND WIR, DES KRIEGES OPFER, SEGNEN JHN.
7. Stan zachowania.
Bardzo Dobry, odnowiony.
8. Oznakowanie. Tablice informacyjne.
Cmentarz nie jest właściwie oznakowany. Kilka miesięcy temu od strony drogi wojewódzkiej znajdował się betonowy znak informacyjny. Obecnie nie odnaleziony. Na cmentarzu brak innych tablic.
